Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu – Centrum Badań im. Edyty Stein
Katedra Nauk Społecznych i Humanistycznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego w Poznaniu
zapraszają
do udziału w konferencji
Fenomen paidei w czasach zarazy
Poznań, 2-3.12.2021
Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa UAM
Greckie pojęcie paideia (παιδεία) określało wzorzec doskonałości człowieka, do którego należało dążyć w procesie kształtowania własnej duszy. W nowoczesnych społeczeństwa rolę tę przejęły rozmaite instytucje socjalizacyjne i edukacyjne, z rodziną i szkołą na czele. Jednym z wyzwań, przed jakimi postawiła nas pandemia koronawirusa SARS-CoV-2, dotyczy modelu kształcenia i formowania przyszłych pokoleń przy jednoczesnej konieczności prowadzenia procesu pedagogicznego za pośrednictwem rozmaitych technologii informatyczno-komunikacyjnych, w ramach których drugi, żywy człowiek staje się prostokątnym „kafelkiem” na ekranie monitora, a w relację twarzą-w-twarz (face-to-face), będąca – chociażby w filozofii Emmanuela Levinasa – podstawą etyki międzyludzkiej, wkradają się rozmaite separujące inter-fejsy.
Problem ten dotyka nie tylko obszarów, w których bezpośredni kontakt z drugim człowiekiem jest nieodzowny w ramach nabywania i doskonalenia umiejętności zawodowych, np. na kierunkach studiów medycznych, ale ma znacznie szerszy wymiar – objawia się wszędzie tam, gdzie żywa jest wiara, że do Dobra, Prawdy i Piękna, do pełni człowieczeństwa można dojść wyłącznie poprzez wspólnotowe formy partycypacji, oparte na współ-byciu ze sobą, wzajemnym zrozumieniu i poszukiwaniu porozumienia. Więzi interpersonalne zostają w środowisku cyfrowym znacząco zredukowane, kontakt z drugim człowiekiem – głęboko zubożony.
Konsekwencje tego stanu rzeczy dostrzegalne są już teraz pod postacią rozmaitych bolączek i deficytów, z którymi borykają się młodzi ludzie odcięci od dotychczasowych środowisk edukacyjnych i socjalizacyjnych, ale dobitnie ujawnią się dopiero po latach, kiedy ci właśnie ludzie przejmować będą odpowiedzialność za kształt życia społecznego. Zadanie spoczywające na nauczycielach, pedagogach, mistrzach – samo w sobie niezwykle wymagające, niepoddające się ścisłym regulacjom, niedające prostych odpowiedzi – jest w tych warunkach dodatkowo utrudnione, a odpowiedzialność, która się z tym wiąże – jeszcze większa.
Doświadczenie historyczne wskazuje wszelako, że czasy wielkich epidemii, czasy kryzysu, mogą nieść w sobie zalążek nadziei, prowadzić ku przebudzeniu, odnowie, lepszemu jutru. Pandemia, w zasadzie mimowolne, przyczyniła się do poszerzenia edukacji zdrowotnej społeczeństwa i jego pełnej mobilizacji. Skutkowała także zasadniczymi zmianami w dziedzinie edukacji medycznej, ukazała korzyści wynikające z ich stosowania, polegające m.in. na możliwości szybszego włączenia do procesu nauczania w zawodach medycznych najnowszych osiągnięć i wyników badań naukowych czy elastyczności w kontekście czasu pracy. Równocześnie „koronakryzys” obnażył wiele aspektów natury ludzkiej, z jej ułomnościami i niedoskonałościami, zmienił oblicze codzienności, wprowadzając nowe formy funkcjonowania społecznego i kontaktów międzyludzkich.
W imieniu organizatorów
Kierownik Katedry Nauk Społecznych i Humanistycznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
dr hab. Ewa Baum, prof. UM
Dyrektor Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
dr hab. med. Szczepan Cofta
Dyrektor Centrum Badań im. Edyty Stein Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
prof. dr hab. Anna Grzegorczyk
