19-20 czerwca 2023 r. w Białymstoku odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa pt. „Alternatywna rzeczywistość – wydarzenia z lat 1939–1956 a ich przebieg widziany oczyma działaczy partyjnych i funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa”.
Organizatorem konferencji był Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku
W konferencji naukowej brał udział kierownik Pracowni Historii Zdrowia Publicznego oraz Polityki Społecznej i Zdrowotnej dr Krzysztof Prętki, który zaprezentował referat pt. „Utrwalanie władzy ludowej” w systemie ochrony zdrowia w Polsce w pierwszych latach po II wojnie światowej we wspomnieniach Franciszka Litwina (1899–1965).
Franciszek Litwin urodził się 29 grudnia 1899 r. w Gostomi. W 1927 r. ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego. Był lekarzem ubezpieczalni społecznej i woluntariuszem na oddziale chirurgicznym Szpitala Przemienienia Pańskiego w Warszawie. Był członkiem Stowarzyszenia Niezależnej Młodzieży Ludowej, Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie” (1918-1924), Niezależnej Partii Chłopskiej (1924-1927), Zjednoczenia Lewicy Chłopskiej „Samopomoc” (1927- 1931), Stronnictwa Ludowego „Wola Ludu” i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Podczas II wojny światowej był instruktorem sanitarnym oddziału Armii Ludowej i członkiem tajnego Komitetu Porozumiewawczego Lekarzy Demokratów i Socjalistów. Był posłem Krajowej Rady Narodowej, a w latach 1945-1947 ministrem zdrowia w rządzie Edwarda Osóbki-Morawskiego. Po odejściu z urzędu był lekarzem w II Klinice Wewnętrznej i w 1952 r. uzyskał habilitację. W 1963-1965 był ordynatorem oddziału wewnętrznego w Szpitalu Wojewódzkim w Warszawie. Zmarł 9 lipca 1965 r. w Warszawie i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy (1945), Medalem za Warszawę 1939-1945 (1946), Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955) i Medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata (1997).
Swoje wspomnienia dotyczące „utrwalania władzy ludowej” w systemie ochrony zdrowia w Polsce w pierwszych latach po II wojnie światowej zawarł w monografii „Takie były początki”, opublikowanej w Warszawie w 1965 r. Autorami zbioru wspomnień były osoby aktywnie zaangażowane w działalność polityczną w tym okresie, m.in. działacze Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej, Stronnictwa Ludowego, Stronnictwa Demokratycznego, działacze ruchu zawodowego i młodzieżowego, oficerowie Wojska Polskiego, funkcjonariusze Milicji Obywatelskiej i pracownicy administracji państwowej.
W konferencji, obok Organizatorów, brali także udział naukowcy z: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Archiwum i Muzeum Archidiecezjalnego w Białymstoku, Oddziałów IPN w Kielcach, Krakowie, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu, Delegatury IPN w Olsztynie, Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN oraz Towarzystwa Miłośników Miasta Piły.
