O Pracowni Socjologii Zdrowia i Patologii Społecznych

Pracownia Socjologii Zdrowia i Patologii Społecznych  została utworzona decyzją Rektora dnia 1.11.2004 roku. Inicjatorem i pierwszym, długoletnim kierownikiem Pracowni został doktor Adam Czabański. Od roku 2021 funkcję kierownika Pracowni przejął dr hab. Jan Domaradzki, prof. UMP.

Pracownia Socjologii Zdrowia i Patologii Społecznych jest jednostką zajmującą się tematyką społecznych aspektów medycyny, genetyki i biotechnologii. Podejmowana problematyka dotyczy społecznych konsekwencji rozwoju biomedycyny, medykalizacji i genetyzacji, chorób rzadkich, problemów opiekunów rodzinnych oraz reprezentacjami chorób, genetyki i biotechnologii w mediach i kulturze popularnej.

Zarówno w obszarze dydaktyki, jak i badań naukowych Pracownia podejmuje próbę budowy mostu między naukami socjologicznymi oraz naukami medycznymi i naukami o zdrowiu. Celem pracowników Pracowni jest rozwijanie u studentów kierunków medycznych „wyobraźni socjologicznej” (Ch. W. Mills) poprzez ukazanie społecznych uwarunkowań medycyny, zdrowia i choroby oraz znaczenia badań socjologicznych dla profesji medycznych.                        

Pracownia prowadzi w zakresie takich przedmiotów, jak: podstawy socjologii, socjologia zdrowia, socjologia społeczności lokalnej, socjologia niepełnosprawności, społeczne i prawne aspekty biotechnologii, elementy nauk społecznych: osoba niepełnosprawna w społeczeństwie, socjologia z demografią czy socjologia pracy.

Pracownicy Pracowni są także nad przygotowywaniem kolejnych edycji międzynarodowego fakultetu Summer School in Health Promotion, organizowanej razem z Pracownią Zdrowia Międzynarodowego we współpracy z partnerami zagranicznymi: Esslingen University of Applied Sciences (Niemcy), Hannover University of Applied Sciences and Arts (Niemcy), Fontys University of Applied Sciences Tilburg (Hilandia), HoWest, Hogeschool West-Vlanderen (Belgia), University of Applied Sciences i University of Balearic Islands (Hiszpania).

Pracownicy

dr hab. Jan Domaradzki, prof. UMP – kierownik

mgr Natalia Markwitz-Grzyb – starszy wykładowca

Współpraca:

Pracownicy pracowni realizują badania we współpracy z innymi jednostkami naukowymi:

-- Zakład Organizacji i Zarządzania w Opiece Zdrowotnej  UMP

-- Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

-- West Kazakhstan Marat Ospanov Medical University (Kazakhstan)

-- Golestan University of Medical Sciences (Iran)

-- University of Balearic Islands (Hiszpania)

Aktualne projekty badawcze

1. Doświadczenia opiekunów rodzinnych dzieci z chorobą rzadką (projekt realizowany wspólnie z Zakładem Organizacji i Zarządzania w Opiece Zdrowotnej UMP)

2. Postawy personelu medycznego wobec stanowiska Świadków Jehowy w kwestii przyjmowania krwi (projekt realizowany we współpracy z Pracownią Historii i Zawodów Medycznych UMP)

3. Społeczne aspekty biobankowania ludzkiego materiału biologicznego (wspólnie z Zakładem Organizacji i Zarządzania w Opiece Zdrowotnej i Samodzielną Pracownią Socjologii Medycyny Uniwersytetu Medycznego w Lublinie). Celem projekty by ukazanie społecznych wyzwań związanych z funkcjonowaniem biobanków, w tym kwestii dylematów etycznych i prawnych oraz postaw społecznych wobec biobankowania ludzkiego materiału biologicznego. Część badań zostało zrealizowanych jako część projektu pt. Utworzenie sieci biobanków w Polsce w obrębie Infrastruktury Badawczej Biobanków i Zasobów Biomolekularnych BBMRI-ERIC, współfinansowanego przez MNiSW (nr. DIR/WK/2017/2018/01-1). Dotychczasowym efektem projektu są publikacje:

-- Social differentiation of the perception and human tissues donation for research purposes

-- Public attitudes toward biobanking of human biological material for research purposes. A literature review

-- Geneticization and biobanking

Zrealizowane projekty:

1. Reprezentacje chorób w kulturze popularnej. Celem projektu było ukazanie reprezentacji medycyny i chorób w kulturze popularnej, a zwłaszcza kinematograficznych obrazów obrazach chorób (onkologicznych, rzadkich czy samobójstw) obraz genetyki i biotechnologii. Efektem projektu jest cykl publikacji naukowych:

-- Can popular films instil carcinophobia? Images of cancer in popular Polish cinema (publikacja powstała w ramach projektu Obrazy chorób onkologicznych w polskiej kinematografii. Rola kultury popularnej w kształtowaniu społecznego obrazu raka zrealizowanego i sfinansowanego w ramach grantu Polskiej Ligi Walki z Rakiem, Onkogranty V)

-- Treating rare diseases with the movies: Can popular movies enhance public understanding of rare diseases?

-- Popular culture and genetics: Genetics and biotechnologies in the movies

-- The Werther effect, the Papageno effect or no effect? A literature review

2. Wiedza i postawy społeczne studentów kierunków medycznych i personelu medycznego na temat chorób rzadkich (wspólnie z Zakładem Organizacji i Zarządzania w Opiece Zdrowotnej UMP). Celem projektu było zbadanie wiedzy (przyszłego). Cele projektu jest ukazanie zapotrzebowania zwiększenia świadomości personelu medycznego i studentów kierunków medycznych na temat rzadkich chorób genetycznych. Efektem projektu jest szereg publikacji naukowych:

-- Iranian future healthcare professionals’ knowledge and opinions about rare diseases: cross-sectional study

-- The awareness of rare diseases among medical students and practicing physicians in the Republic of Kazakhstan. An exploratory study

-- Knowledge and attitudes of future healthcare professionals towards rare diseases

-- Are rare diseases overlooked by medical education? Awareness of rare diseases among physicians in Poland: an explanatory study

-- Needs assessment study of rare diseases education for nurses and nursing students in Poland

-- Medical students’ knowledge and opinions about rare diseases: A case study from Poland

3. Medyczne i społeczne implikacje pandemii COVID-19 (wspólnie z Zakładem Organizacji i Zarządzania w Opiece Zdrowotnej). Celem projektu było poznanie ukazanie społecznych i medycznych konsekwencji pandemii COVID-19, a zwłaszcza doświadczeń studentów kierunków medycznych, którzy zaangażowali się w wolontariat w czasie pandemii, opieki duchowej w czasie pandemii oraz postaw społecznych wobec szczepień przeciw COVID-19. Efektem projektu jest szereg publikacji naukowych:

-- “We are also there”: Spiritual care practitioners’ experiences of the COVID-19 pandemic. A qualitative study from Poland

-- Hospital chaplains facing the pandemic. A qualitative study

-- ‘Who else if not we’. Medical students’ perception and experiences with volunteering during the COVID-19 crisis in Poznan, Poland

-- Does religion influence the motivations of future healthcare professionals to volunteer during the COVID-19 pandemic in Poland? An exploratory study

-- Medical students’ voluntary service during the COVID-19 pandemic in Poland

-- Better late than never: predictors of delayed COVID-19 vaccine uptake in Poland