Kwantytatywna fenomenologia zaburzeń temporalności

Quantitative Phenomenology of Disordered Temporalities

SONATA BIS-11 nr 2021/42/E/HS1/00106

Niniejszy projekt wpisuje się w transdyscyplinarny obszar badań określany jako filozofiapsychiatrii. Projekt łączy oraz konfrontuje ze sobą podstawowe pojęcia transcendentalnej fenomenologii świadomości czasu i psychopatologii fenomenologicznej z rezultatami badańjakościowych i ilościowych. Jego celem jest zbadanie zaburzeń doświadczenia czasu w czterech grupach tzw. chorób psychicznych – uzależnieniach, spektrum autyzmu, zaburzeniach osobowości typu Borderline oraz zaburzeniach nastroju. Główną przesłanką podjęcia badań jest teza psychopatologii fenomenologicznej mówiąca o tym, że w w/w grupach zaburzeń atypowe doświadczenie czasu stanowi jądro, wokół którego ogniskują się wszystkie pozostałe symptomy. Innymi słowy, zaburzenia doświadczenia czasu stanowią fenomenologiczną „istotę” choroby. Teza ta jest bardzo dobrze ugruntowana filozoficznie, choć w różnym stopniu w przypadku poszczególnych typów zaburzeń, oraz częściowo empirycznie, natomiast ranga dowodów naukowych na jej poparcie jest wg standardów pozytywistycznych badań ilościowych raczej słaba. W związku z powyższym badania zostaną przeprowadzone na czterech poziomach: po pierwsze, na poziomie analizy stricte filozoficznej dotyczącej refleksji nad zaburzeniami doświadczenia czasu w anglosaskiej, francuskiej i niemieckiej psychopatologii fenomenologicznej; po drugie, na poziomie analizy wyników badań jakościowych w obszarze fenomenologii stosowanej w psychiatrii i psychologii klinicznej; po trzecie, na poziomie badań empirycznych prowadzonych w oparciu o fenomenologiczne wywiady strukturyzowane; po czwarte, na poziomie empirycznych badań ankietowych. W pierwszej kolejności efekty refleksji filozoficznej oraz badań jakościowych zostaną przekształcone w falsyfikowalne hipotezy naukowe. W drugiej kolejności hipotezy te zostaną skonfrontowane z materiałem empirycznym w postaci przeżyć pacjentów psychiatrycznych zobiektywizowanych do postaci danych trzecioosobowych ujętych w skalach ilościowych. Ten aspekt projektu wpisuje się w ideę tzw. fenomenologii uposażającej, gdyż materiał empiryczny zbierany będzie pod kątem i przy pomocy pojęć o proweniencji fenomenologicznej. Badania o charakterze empirycznym obejmą cztery grup pacjentów – w przypadku wywiadów strukturyzowanych każda grupa liczyć będzie min. 50 osób, w przypadku ankiet min. 440 osób. Zastosowany będzie dobór kwotowy pod względem płci, wieku oraz nasilenia symptomów w celu porównania rozkładów zaburzeń doświadczenia czasu z obrazem klinicznym. Docelowo, wyniki uzyskane w badaniach empirycznych posłużą do przeprowadzenia wtórnej analizy filozoficznej podsumowującej projekt. Jej celem będzie wyprowadzenie znaczących wniosków wzbogacających dyskurs psychopatologii fenomenologicznej na poziomie teorii dotyczących zaburzeń doświadczenia czasu. Namacalnym ilościowo rezultatem projektu będzie z kolei poznanie częstotliwości, nasilenia i subiektywnie pojmowanej dysfunkcyjności zaburzeń doświadczenia czasu, co umożliwi porównanie z dotkliwością typowych objawów w obrazie klinicznym.

Lista publikacji:

  1. Rządeczka Marcin, Wodziński Maciej, Moskalewicz Marcin
    Cognitive biases as an adaptive strategy in autism and schizophrenia spectrum: the compensation perspective on neurodiversity
    https://www.frontiersin.org/journals/psychiatry/articles/10.3389/fpsyt.2023.1291854/full
  2. Szuła Anastazja, Moskalewicz Marcin, Stanghellini Giovanni
    Transdiagnostic Assessment of Temporal Experience (TATE) in Mental Disorders—Empirical Validation and Adaptation of a Structured Phenomenological Interview
    https://www.mdpi.com/2077-0383/13/15/4325
  3. Sterna Anna, Moskalewicz Marcin, Schmidt Philipp, Fuchs Thomas
    The Inflexible Self and Lived Time. A Phenomenological Approach to Personality Disorders
    https://osf.io/preprints/psyarxiv/sykxa
  4. Moskalewicz Marcin, Kordel Piotr, Wiertlewska-Bielarz Jadwiga, Chemotherapy, clocks, and the awareness of death: a quantitative phenomenological study, Front. Psychol.: 2023 : Vol. 14l
  5. Moskalewicz Marcin, Fuchs Thomas, Psychotic disorders of space and time - a contribution of Erwin W. Strauss, Front. Psychiatry,  2023 : Vol. 14
  6. Moskalewicz Marcin, Kordel Piotr, Kokociński Maciej, Wiertlewska-Bielarz Jadwiga, Makowski Piotr, The rhythm of chemotherapy and the felt experience of time: a front-loaded phenomenological retrospective cohort study, Sci. Rep.: 2023 : Vol. 13, nr 1
  7. Maciek Wodziński, Czy wszyscy żyjemy w tym samym czasie? Człowiek i Relacje, Relacje w nauce i sztuce, Nr 1/2022

     

Zespół badawczy:

dr hab. Marcin Moskalewicz - Kierownik Projektu

dr Piotr Kordel - Koordynator kliniczny

Doktoranci:

mgr Anastazja Szuła

mgr Ewa Potępa

mgr Albert Łukasik

mgr Anna Sterna

mgr Maciej Wodziński

 

»»»  Program cyklu seminariów

04.06.2024 r. KONFERENCJA PHENOMENOLOGY OF ADDICTION W DUBLINIE

04-05.07.2024 r. Disordered Temporalities – Toward Quantitative Phenomenology, Heidelberg 2024

DR HAB. MARCIN MOSKALEWICZ, MGR ANASTAZJA SZUŁA I MGR ANNA STERNA W ROLI ORGANIZATORÓW I UCZESTNIKÓW KONFERENCJI „DISORDERED TEMPORALITIES – TOWARD QUANTITATIVE PHENOMENOLOGY” W HEIDELBERGU

27-28.05.2023 r. Dr hab. Marcin Moskalewicz i Współpracownicy na Konferencji „Too Mad Too Be True" organizowanej przez University of Ghent i Foundation of Psychiatry and Philosophy

06-09.09.2023 r. Mgr Anastazja Szuła uczestniczyła w VII Letniej Szkole Kognitywistyki

09-11.11.2023 r. Dr hab. Marcin Moskalewicz i mgr Anastazja Szuła uczestniczyli w warsztatach dotyczących prowadzenia wywiadów mikrofenomenologicznych

16-17.11.2023 r. Dr hab. Marcin Moskalewicz i mgr Maciej Wodziński wystąpili z wykładem na Lublin - Granada Conference: Epistemic Phenomena and Their Valuations w Lublinie

25-26.11.2023 r. Udział członków Pracowni Filozofii Zdrowia Psychicznego w IX Otwartym Seminarium Filozoficzno-Psychiatrycznym